قرآن: قال فبما اغویتنی لا قعدنّ لهم صراطک المستقیم ثم لآتینّهم من بین ایدیهم و من خلفهم و عن ایمانهم و عن شمائلهم و لا تجد اکثرهم شاکرین.

ترجمه: شیطان گفت که چون تو مرا گمراه کردی من نیز می نشینم برای بندگانت مقابل راه راست(یعنی آنهارا از راه راست گمراه می کنم)آنگاه از پیش رو، از پشت سر و طرف راست و چپ آنان در می آیم تا بیشتر آنان شکر نعمتت بجای نیاورند.

قرآن:ان الذین اتقوا اذا مسّهم طائف من الشیطان تذکروا فاذا هم مبصرون

ترجمه:حقاً آن کسانیکه اهل تقوی هستند وقتی گروهی از شیطان نزدیک آنها می شوند متوجه میشوند(متذکر می شوند)زیرا آنها دارای بصیرت و بینایی هستند.

قرآن:هل انبئکم علی من تنزّل الشیاطین تنزّل علی کلّ افّاک اثیم.

ترجمه:آیا آگاه کنم شما را که شیاطین بر چه کسی فرود می آیند بر هر دروغگوی گنه کار نازل می شوند.

قرآن:و من یعش عن ذکر الرحمن نقیّض له شیطاناً فهو له قرین. (زخرف36)

ترجمه:و هز کس از یاد خدا روی برگرداند شیطان را بر انگیزیم با یار و همنشین دائم او باشد.

قرآن:و کذلک جعلنا لکل نبی عدواً شیاطین الانس و الجنّ یوحی بعضهم الی بعض زخرف القول غروراً و لوشاء ربک ما فعلوه فذرهم و ما یفترون(انعام113)

ترجمه: همچنین برای هز پیغمبری دشمنانی از شیاطین جن و انس قرار دادیم که بر جن از ایشان سخنان آراسته و ظاهر فریبنده، به دیگری القاء و الهام می کنند و اگر خدا می خواست چنین اعمالی را نمی توانستند انجام دهند (پس حکمت چنین است)اینها را واگذار به خودشان و آنچه که بدروغ می گویند.

قرآن:و ان الشیاطین لیوحون الی اولیائهم لیجادلوکم و ان اطعتموهم انکم مشرکون(اعراف121)

ترجمه:و بدرستیکه شیاطین دوستان خودشان را به شدت وسوسه کنند تا با شما مجادله کنند و اگر شما از آنها پیروی کنید شما هم مشرک می شوید. و بدرستیکه ما شیاطین را دوستان آن کسانی قرار دادیم که ایمان نمی آورند.

قرآن:اَلَم تَر انّا ارسلنا الشیاطین علی الکافرین تؤزّهم ازّاً (مریم87)

ترجمه:آیا ندید که ما شیاطین را بر سر کافران فرستادیم تا آنها با تشویق گمراه تر می کنند و همراه ایشان شوند.

قرآن:کالذی استهوته الشیاطین فی الارض حیران له اصحاب یدعونه الی الهدی... . (انعام70)

ترجمه:...  مانند کسی که فریب و اغوای شیاطین او را در زمین سرگردان ساخته است او را یارانی است که شخص را بسوی خود هدایت می کند و... .

قرآن:و اذا خلوا الی شیاطینهم قالوا انّا معهم انّما نحن مستهزؤن...  

ترجمه:...  منافقین وقتی با شیاطین خلوت می کنند می گویند با شما هستیم و فقط مؤمنین را مسخره کردیم.

با توجه و تعمق در آیات شریفه به نکات لطیفی در این بخش از بحث می رسیم:ابلیس با ترک ادب با خالق خود چنین خطاب می کند که به سبب آنکه تو مرا اغواء کردی من به تلافی این اغواء بر سر راه اهل ایمان می نشینم و صراط مستقیمی را که مسیر و مسلک ایشان است در کمین می گیرم و به آنان یورش می برم از هر طرف تا آنجا که همگی را در مسلک کفر و کفوری قرار می دهم تا تو هیچ یک از بندگانت را شاکر در طریق بندگی نیابی.

ابلیس آنچنان اهل ایمان و ولایت را دور می زند بطوری که آنان متحیر و غافل می شوند و آنچنان ایشان را طواف می کند که نمی توانند خود را از او دور ببینند. البته تنها اهل تقوای خالص هستند که متذکر به مس شیطان می شوند و به بصیرت می رسند که نفس طوف شیطانی برای این گروه خود وسیله ای برای تذکر و بصیرت است.

اما کسانی که در بافت وجودی خویش به دلیل شقاوت و خباثت به افک و افتراء عجین شده اند و گناه برای ایشان عادی شده نحوه سنخیتی برایشان حاصل شده که فرودگاه شیطان می گردند و شیطان بر قلوب ایشان نازل و از آنجا  فعالیتها خود را گسترش می دهد.

زیر بنای این انحطاط و سقوط دوری گزیدن از خدا و ذکر خدای رحمان است زیرا ترک ذکر حق دل را قسی و سنگ می کند و منزلگاه شیطان می سازد بطوریکه شیطان قرین و رفیق او می شود و بالاتر اینکه با او رابطه برقرار می کند و بر او القای اباطیل و مطالب ظلمانی می کند. اینکه در آیه مذکور آمده شیطان بر دوستان خودش وحی می کند و این وحی موجب جدال و دشمنی و کینه بین اهل ایمان می شود و اگر اهل ایمان مطیع ایشان شوند هر  آینه ایشان مشرک می شوند در نتیجه با پنج مرحله شیطان از انسانها، شیطانی همسو و همسنگ خودش می سازد که اهل ایمان مؤظف به پرهیز از ایشانند(ولو به صورت انسان هستند). مراحل پنج گانه:

       1.         کمین

       2.         هجوم و محاصره

       3.         الهام و وحی

       4.         نزول